THÁNG SÁU BI CA

Tháng sáu, theo lẽ tự nhiên  là tháng thứ sáu theo lịch Gregorius, có 30 ngày, trong đó có ngày 21 được coi là một ngày đặc biệt gọi là ngày Hạ chí ở Bắc bán cầu, là ngày mà khoảng thời gian ban ngày dài nhất và thời gian ban đêm ngắn nhất, với phần lớn quốc gia ở Bắc bán cầu được coi là giữa hè. 

Tháng Sáu ở Việt Nam còn có thêm những cơn mưa mùa hè đem lại nét lãng mạn cho thơ và nhạc.  Những cơn mưa tháng sáu đến và đi thật nhanh, nhưng đủ làm cho nhà thơ bật lên một nỗi buồn, một nỗi nhớ:

Tháng sáu, mưa, mưa.

Giá trời đừng mưa, và anh đừng nhớ.

Trời không mưa và anh không nhớ, anh còn biết làm gì.

Em như hạt mưa trên phố xưa,

Nuôi kỷ niệm bám hoài trí nhớ.

(Đỗ Trung Quân)

Những kỷ niệm thời hoa mộng bỗng dưng hiện về tràn ngập trong ký ức người có tâm hồn âm nhạc, với biết bao nhớ thương, tiếc nuối của một thời học trò trong trắng:

Tháng sáu nhạt mưa, mưa ướt mềm vai em

Trời mênh mang xõa kín bờ mi ngoan

Gót bước buồn lây trong gió chiều mưa bay

Hồn bâng khuâng nghe tiếng gọi đam mê…

(Ngô Thụy Miên)

Và, tháng sáu dù có bão táp mưa sa nhưng với người yêu nhau thì:

Dù cho mưa tôi xin đưa em đến cuối cuộc đời

Dù cho mây hay cho bão tố có kéo qua đây

Dù có gió, có gió lạnh đầy, có tuyết bùn lầy

Có lá buồn gầy, dù sao, dù sao đi nữa tôi vẫn yêu em

Yêu nhau mà, tam tứ núi cũng trèo, ngũ lục sông cũng lội thất bát đèo cũng qua được thì gió mưa có xá gì đâu. 

Nhưng đời người đâu phải ai cũng có tình khúc tháng sáu, những tháng sáu trời mưa mộng mơ tuy buồn nhưng đẹp ấy.Tháng sáu trong đời người bình dân luôn phải lo cơm áo thì 30 ngày ấy sẽ là bộn bề biết bao nhiêu sự việc. 

Chỉ kể riêng tháng sáu này thôi:

Mở đầu tháng sáu, ngày mồng một, Ngày Quốc tế Thiếu nhi, tại Việt Nam, còn gọi là Tết Thiếu nhi là ngày lễ vì trẻ em, vì thế hệ tương lai của loài người. Trong khi với nhiều đứa trẻ, tuổi thơ là những ngày hạnh phúc nhất khi luôn được chơi đùa, vui vẻ trong tình yêu thương, sự chăm sóc của ba mẹ, thì cũng có không ít những em nhỏ mà tuổi thơ lại là những tháng ngày thiếu thốn, vất vả mưu sinh, chia sẻ những gánh nặng cùng gia đình. Còn nhiều em bé ở miền núi, ban ngày cõng em đi học, cõng em lên nương, tối rồi còn cõng em đi bán hàng cho khách du lịch. Còn nhiều em bé ở miền xuôi phải làm những công việc nặng nhọc như người lớn như theo mẹ xuống đồng cấy lúa ở nông thôn, đi bán vé số dạo, kéo xe chở gạch ngói, bế ẵm em bé cho nhà chủ ...ở thành phố.

Chưa qua thượng tuần tháng sáu, ngày mồng 10 biểu tình tự phát ở khắp nơi, bất ngờ bùng nổ và kéo dài phản đối Dự luật Đặc Khu và An Ninh Mạng, từ Sài Gòn, Bình Dương, Mỹ Tho, Phan Rí, Đà Nẵng, Nha Trang, Cam Ranh, Đak Lak đến Hà Nội, Nghệ An, Hải Dương…vv. Trong những biểu ngữ phản đối hai dự luật Đặc Khu và An Ninh Mạng, còn nghe nhiều tiếng hô “Đả đảo bọn bán nước”, “Đả đảo Việt gian”…Tại Tp.HCM, đây là cuộc xuống đường rầm rộ nhất kể từ sau 1975. Chính quyền đã huy động an ninh, công an đến đàn áp biểu tình. Các hình ảnh trên video cho thấy người biểu tình bị kéo lê trên đường phố và tống lên xe buýt đưa đi nơi khác.  

Và thật kỳ lạ, một  tỉnh duyên hải cực Nam Trung Bộ Việt Nam, địa hình chủ yếu là đồi núi thấp, đồng bằng ven biển nhỏ hẹp, người dân từ nghìn đời nay sống rất hiền hòa, đã nổ ra một vụ bạo loạn ở Phan Rí, Bình Thuận kéo dài từ 10.6 đến chiều 11.6. Những ai chứng kiến chỉ miêu tả được hai chữ: kinh hoàng. Những người quá khích đã đập phá trụ sở UBND tỉnh, bắt trăm cảnh sát giải giáp, đốt cả xe cộ..vv. Không có nhiều bằng chứng cho thấy người dân thành phố Phan Thiết và Phan Rí Cửa khi đi biểu tình vào ngày Mười tháng Sáu có mối quan tâm đặc biệt đến những khuất tất chính trị và nhân quyền của hai Luật Đặc khu và Luật An ninh mạng. Mà trên hết, họ đi biểu tình vì nhu cầu môi sinh và môi trường đã bị phá hủy với sự bao che trắng trợn của chính quyền tỉnh Bình Thuận. Sự kiện này khiến chính quyền phải dùng bạo lực: Một tiểu đoàn, có thể là cả trung đoàn cảnh sát cơ động được điều từ miệt trong ra để vãn hồi trật tự ở Phan Thiết và Phan Rí.

Người lãnh đạo cao nhất đảng CSVN N thì nói: Việc người dân biểu tình là do sự thật bị xuyên tạc, lòng yêu nước bị lợi dụng.

Chủ tịch Quốc hội VN thì kêu gọi chính phủ giám sát chặt chẽ tình hình, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật.

Tất cả báo chính thống đều chạy những chữ, bọn phản động xúi dân đi biểu tình rồi trả 300 nghìn đồng .

Nhiều nhà báo cũng ăn theo nói leo, viêt tin thứ cấp nhưng khẳng định cáo buộc: Những người biểu tình ở Phan Rí là những con nghiện cần tiền.

Nhưng hầu hết người dân không thừa nhận các cách nói và viết trên. Họ đều nhận định: 

Người dân thì bức bách nhiều vấn đề liên quan đến họ, có dịp là ới nhau xuống đường không có quy chế, tổ chức để kiểm soát. Thấy chính quyền bắt người là lập tức bắng mọi giá bảo vệ người của mình.

Thành ra chống lại chính quyền.

Thành ra máu đổ.

Giản đơn thế thôi.

Có người bảo:

Tại sao cứ để dân phải phẫn nộ rồi mới giở giọng lên án, chê bai họ quá khích, bạo lực, vi phạm pháp luật, bị lợi dụng..., rằng "lòng yêu nước cũng cần phải tỉnh táo", "hãy yêu nước một cách sáng suốt", "đừng rơi vào bẫy của thế lực thù địch". 

Sáng nay tôi đọc được trên báo chí quốc doanh rất nhiều bài lên giọng dạy dỗ nhân dân, chê dân mà tác giả không dám chường mặt ra, chỉ ký những cái tên như kiểu Thiện Tâm, Thiện Văn, Dân Ý, Trung Thành; có cả vài bài trên mấy tờ báo bạo lực thì giở thói đe nẹt, dọa dẫm này nọ...

Có người hoài cổ, nhớ về những con người cùng khổ thời xưa như chị Dậu trong Tắt Đèn của cụ Ngô Tất Tố và nói với chị:

Thôi thì chị cứ "tắt đèn" đi

Cứ chạy ra đường trong đêm tăm tối

Nhưng đừng chạy ra trung tâm chị nhé

Rủi bị oan, bị đánh vì tưởng chị "biểu tình"...

Cũng thời gian này, làng mạng xôn xao về sự thất học của một ông tướng, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc hội khóa XIV, khi cho rằng ông ấy phát âm chữ Facebook thành Phê tê bốc và đòi phải dịch chuyển đám mây điện toán đám mây ảo về Việt Nam để mở trung tâm dữ liệu tại Việt Nam

Nhưng rồi ngày 12.6, Quốc hội vẫn bấm nút thông qua Luật An Ninh Mạng với tỷ lệ 423/466 đại biểu khiến toàn cư dân mạng bày tỏ thất vọng. Có nhà báo nói:

"Hậu quả cho nền kinh tế sẽ là thiệt hại vô cùng lớn mà tới giờ, những ai đưa ra dự thảo luật rồi những ai ngồi bấm nút, liệu có hình dung hết mọi hậu quả lâu dài và có chịu trách nhiệm nổi không?"

Ngày 21.6 đúng ngày mặt trời chiếu thẳng góc vào đường chí tuyến ở Bác bán cầu cũng là ngày Báo chí việt Nam. Nhiều nhà báo được nhận những lời chúc mừng nồng nhiệt của bạn đọc nhưng có người đã bày tỏ: 

Xin trân trọng cảm ơn các bạn đã gửi lời chúc nhân ngày nhà báo 21/6, chỉ xin thưa với các bạn là đây là ngày báo chí cách mạng mà tôi thì hoàn toàn không phải là nhà báo cách mạng.

Đối với tôi, báo chí là báo chí, còn thêm chữ cách mạng thì có nghĩa là mặc nhiên viết theo chỉ đạo của đảng và nhà nước, mà đã viết theo chỉ đạo thì báo chí đã mất đi tính khách quan, lúc ấy báo chí đã biến thành một công cụ tuyên truyền. Chính vì vậy mà uy tín của báo chí ngày càng thấp đi trong lòng người đọc, số lượng người dựa vào nguồn tin trên mạng xã hội ngày càng nhiều.

Ít ngày sau, các báo giấy đồng loạt tăng giá, tờ báo hàng ngày trước 3.700 đ nay lên 5,500 đ!

Tháng sáu, liên tiếp hàng tuần, nước mưa như thác lũ tràn qua đường ở một số tỉnh miền núi phía Bắc trong đó nguy hại nhất là tỉnh Lào Cai. mưa lớn gây lũ quét, sạt lở đất đã khiến 31 người chết và mất tích, thiệt hại 458 tỷ đồng, đến nỗi nhiều người có lòng thương dân đã lên tiếng:  Cần một “Hội nghị Diên Hồng” bàn quyết sách cho vùng lũ quét

 Mấy ngày gần cuối tháng, Trên 925.000 thí sinh dự ký thi THPT Quốc gia 2018 . Khi đề Văn được công bố: Đánh Thức Tiềm Lực, bài thơ của Nguyễn Duy được trích đoạn làm đề thi,  rất nhiều người vỗ tay hoan hô:

- Bộ GD&ĐT sếp lú nhưng quân quá giỏi!

- Cái hay nhất của việc ra đề thi này là "đánh thức" một bài thơ quí của Nguyễn Duy. Một bài thơ cách nay gần 40 năm mà vẫn còn nóng hổi tính thời cuộc. Một bài thơ tưởng chừng "có vấn đề". Chưa bàn đến việc là học sinh có tư duy làm bài thi thế nào, việc dám dùng bài thơ ĐTTL vào đề thi thật đáng hoan  nghênh .

Tuy nhiên, sau giây phút hào hứng ấy, nhìn vào thực trạng đất nước trước mắt, nhiều người không khỏi không ngán ngẩm:

- Đề Văn năm nay đột nhiên đứng đắn, sâu sắc, có vẻ hay mà thực ra không tử tế với học sinh. Các cháu xưa nay có được dạy tư duy vấn đề như này đâu. Chân chính cũng cần có gốc rễ.

- Câu hỏi này thực sự KHÔNG PHÙ HỢP với các em học sinh. Nó quá tầm của các em. Đánh thức tiềm lực của đất nước là khai thác tài nguyên vật chất và phi vật chất. Nhưng hiện nay, với những gì đang trải qua về tham nhũng, quản lý yếu kém, chảy máu ròng ròng CHẤT XÁM thì việc đánh thức tiềm lực như bác Nguyễn Duy viết đã không còn phù hợp. Đánh thức theo tôi thay bằng báo động, kêu gọi, cảnh tỉnh thì đúng hơn. Tài nguyên như bác Duy nói: rừng, biển... đâu còn gì mà đánh thức

- Những thứ tiềm lực đó rừng, khoáng sản, dầu mỏ, than đá..chúng móc lên bán cả rồi, nay phân lô xẻ thịt đất mẹ bán nốt cho nhanh chứ còn chi mô nữa mà tiềm với lực, còn chăng Vịt tiềm Hoa Nam.

Một nhà báo có tiếng viết:  

Bắt đầu tài nguyên than. Ai đi Quảng Ninh thì biết trước đặc sản nhảy cầu Bãi Cháy, đây còn được gọi là xứ than với những mỏ từ thời Pháp. Nó ngon đến mức gạt đất đi là có thể xúc. Lộ thiên luôn. Ấy thế mà chúng mình đánh thức cho đến mức nó trọc mịn luôn. Năm 2011, lần đầu tiên VN phải nhập khẩu với 9.570 tấn than đầu tiên thì đến 2017, lượng nhập khẩu đã đạt gần 15 triệu tấn, tương đương 1,52 tỉ USD. Và tới giữa tháng 3 năm nay, 384 triệu USD phải bỏ ra để nhập 3 triệu tấn than.

Ngày qua ngày, ngổn ngang sự kiện. Nhưng hôm nay thì ngày 30 tháng sáu đã đến, ngày cuối cùng của một thời gian nửa năm trong đời người, chấm hết cho một tháng sáu bi ca 2018.

Giống như người nông dân chỉ mong trời mưa nắng phải thì, trời yên bể lặng để cấy trồng. Ngườì ôn lại 30 ngày tháng sáu vừa qua cũng chỉ xin nguyện cầu năm nào, tháng nào ngày nào cũng đều được bình yên cho dân lành từ thành thị đến thôn quê không bị lầm than khổ ải!