ÔNG TẤT NHIÊN RỒI
Tuần
trước đến Cục sân khấu nói chuyện cho lớp Nghiệp vụ sân khấu, vừa ra
khỏi Cục được chục mét chợt có tiếng gọi ê nhà văn, quay lại té ra là
anh đang ngồi quán nước vỉa hè. Anh vẫn trẻ khoẻ như cách đây hai mươi
năm, tóc đen mượt, da dẻ hồng hào, thoáng nhìn dễ nhầm anh chỉ hơn bốn
mươi, sáu lăm tuổi mà đựơc như thế thật quá phục.
Anh làm văn viết báo
hơn hai chục năm trước, trường phái nét mới, điểm sáng bài nào bái nấy
nhạt hoét. Ai chê, anh cười ha ha ha rất hồn nhiên, nói tôi văn dốt báo
dát, viết lách để kiếm cơm thôi. Dứt lời anh lại cười ha ha, cặp mắt
sáng tươi, nụ cười mãn nguyện trơn tuột.
Hơn hai mươi năm mới gặp không
lẽ không ngồi với nhau, mình đến kéo ghế ngồi, nói ông anh vẫn trẻ khoẻ
quá nhỉ. Anh cười khì khì, nói tất nhiên rồi, nhìn cái mặt già cấc của
mày anh thương quá. Rồi anh rót bia cho uống, nói chú mày viết khoẻ nhỉ,
anh đọc chú mày suốt, phục thằng em quá. Biết anh nịnh thối, mình chỉ
mỉm cười không nói gì.
Anh có cái mặt hiền khô, ai giỏi
quan sát mới thấy mắt anh thỉnh thoảng hắt lên mấy tia sang ngược rất
đáng sợ, còn thì hỏi trăm người cả trăm người đều nói thằng đó hiền
lành, có gì đâu. Tướng ấy gọi là mặt Phật tâm xà, ai không biết dễ mắc
lỡm vào tròng vớí anh lắm.
Gần gũi như vợ anh- chị giáo
viên cấp ba hẳn hoi, thông minh phết- cũng đinh ninh chồng mình đã hiền
lành còn giỏi giang, ai ai cũng yêu mến. Chị xinh đẹp, ngưỡng mộ anh
lắm, coi anh như trời, lâu lâu anh kéo vài người nổi tiếng, ít kẻ quan
to đến chơi nhà, nói chuyện gì cũng giành thế bề trên, nói ông phải thế
này nghe chưa, ông phải thế kia nghe chưa, đôi mắt vợ anh nhìn anh lóng
la lóng lánh vô cùng kiêu hãnh.
Anh chạm cốc, nói uống đi em,
được đãi bia mấy thằng thông minh như mày không tiếc tiền, suốt ngày hầu
bọn ngu dốt chán lắm. Rồi anh kéo mình tới gần, nói này, anh nói thật
nhé, viết như chú mày chỉ gãi ngứa thôi gãi ngứa thôi, bây giờ chúng nó
thối nát lắm, để anh cung cấp tư liệu cho mày, viết cả năm không hết.
Nghe anh nói lại nhớ chuyện xưa.
Hồi ở Huế mình làm báo siêng hơn
viết văn, trúng vào kì đất nước đổi mới, dân báo được dịp chống tiêu cực
khắp nơi. Trong tỉnh Bình Trị Thiên hồi đó nhóm Quý Doãn, Thanh Ba,
Thế Thịnh khởi đầu bằng vụ Vịt anh đào, phóng sự mấy số báo
liền, xôn xao khắp tỉnh, nổi tiếng đến nổi hễ gặp Quý Doãn, Thanh Ba,
Thế Thịnh ở đâu là lập tức có người gọi vào quán, nói ê ê vào anh đ.
vào anh đ. ( Nói lái của Vịt anh đào)
Mình cũng hăng máu
vịt lắm, suốt ngày chạy rong chống tiêu cực. Một hôm gặp anh, anh kéo
vào quán, ngó ngược ngước xuôi, mặt mày nghiêm trọng, nói có vụ này hay
lắm, chỉ có mày khui mới chắc thắng. Anh kể chuyện tiêu cực bệnh viện
huyện nọ, mình đi liền.
Trước khi đi anh còn
gặp dặn đi dặn lại, nói thằng này mày phải thế này, thằng kia mày phải
thế kia. Mình nói bệnh viện huyện nhà anh, anh thuộc như lòng bàn tay,
sao anh không đi? Anh cười buồn vỗ vai mình, nói anh phải cậy nhờ chú
mày, thấy quê hương như thế anh đau lắm chứ, có điêù anh bất tài… làm
được gì tốt. Cái mặt anh ngứơc lên chân thành vô biên, mình cảm động
lắm.
Vụ ấy cũng nổi tiếng,
ông giám đốc bệnh viện mất chức, đang hí hửng tự thấy mình công to thì
biết thực chất ông phó giám đốc nhờ anh đánh cho đổ ông giám đốc, mình
ngớ ra, ân hận, xấu hổ vô cùng. May ông giám đốc mấy năm sau lại phục
chức, cuối đời còn lên làm giám đốc sở, nếu không mình áy náy suốt đời.
Từ đó lẳng lặng chấm dứt luôn cái sự chống tiêu cực.
Hơn một năm sau gặp
anh, mình chửi anh té tát, nói anh biến em thành thằng đánh thuê à. Anh
tỏ ra ân hận, nói anh xin lỗi, chẳng qua thằng bạn anh nó nhờ anh, chứ
vụ đó anh có kiếm được bao nhiêu đâu. Mình trố mắt nhìn anh, nói ủa, té
ra anh chống tiêu cực để kiếm ăn à, nước này ai cũng như anh có mà loạn.
Anh cười khì khì, nói tất nhiên rồi, mình lo cái thân mình thôi, nước
non là cái đéo gì đâu em.
Từ đó mình tránh gặp
anh, rồi chia tỉnh chia teo, mình về Quàng Trị ra Hà Nội, lâu ngày cũng
quên mất anh, hơn hai chục năm mới gặp lại, không ngờ anh ra Hà Nội
cũng đã lâu.
Tuồng như anh đã quên
chuyện cũ, lại kéo tay mình thì thầm, nói vụ Biển đảo ông này như thế
này ông kia như thế kia, vụ Bauxite ông này như thế này ông kia như thế
kia, mày chơi không, anh cấp tài liệu lôi chúng nó ra ánh sáng đi, nhơ
nhuốc lắm.
Mình cười nhạt, nói
thèm vào, em là thằng nhà văn thấy việc chướng tai gai mắt thì nói, em
đâu có điên đi nói xấu chế độ, đả kích cá nhân. Anh cười khì khì xoa đầu
mình, nói anh tưởng mình anh hèn, hoá ra mày cũng hèn.
Tưởng sẽ không gặp anh nữa, ai dè lại gặp, thế mới chán.
Hôm qua mình đi xin chữ kí một
ông xếp, người ta nói ông đang họp, mình mò tới tận nơi. Chẳng biết họp
gì, thấy ai nấy mặt mày nghiêm trọng. Mình tìm mãi mới thấy ông xếp, đưa
giấy tờ cho ông ký, vừa lúc thấy anh lên phát biểu.
Anh nói dài mình cũng
không để ý, chỉ đến cái đoạn anh nhắc đến mình thì mình mới ngơ ngác
ngước lên. Rõ ràng anh nhìn thấy mình hẳn hoi nhưng anh cứ tỉnh bơ, nói
tôi thấy chúng ta hơi tả khuynh, cần phải làm mạnh, xiết chặt vào, để
mấy ông nhà văn nói năng văng mạng, vô chính trị là không có được. Có
ông nhà văn tài cũng có một chút nhưng huếnh lên, lại bị bọn xấu xúi
dục, làm bờ lóc bờ leo nói xấu chế độ không ra làm sao, rất đáng xấu hổ.
Mình quyết định ngồi
lại chờ hết cuộc họp gặp anh. Vừa thấy anh đi ra, chưa kịp chửi anh đã
vui vẻ kéo mình ra một góc, nói anh mượn mày lấy điểm lãnh đạo chút,
đừng giận anh nha. Mình tức, nói anh nói thế mà không biết xấu hổ à. Anh
cười khì khì xoa đầu mình, nói tất nhiên rồi, mày hay xấu hổ tào lao
mới chóng già đấy em ạ
-
Người Học Trò
Bài bình của bác ngườilàngcốm@ hay quá!
🙂 Flan
Bác NLC động viên Bọ nhiều chưa nè, Bọ sướng củ tỷ nha.
Flan Bác NLC động viên Bọ nhiều chưa nè, Bọ sướng củ tỷ nha. -
NGUYỄN QUANG LẬP Post author
Cảm ơn bác đã cho lời bình có thể là hay nhất trong tất cả các lời bình xưa nay của bác. Bọ và các nhà văn sẽ phải nhớ câu này: đã đến lúc không có chỗ đứng cho những thằng bạn văn chống tiêu cực để kiếm ăn, chửi bạn để lấy điểm lãnh đạo. Đã đến lúc không đùa được nữa trước văn chương, khi văn chương nghệ thuật được cả Trời và Người giao cho cái việc cực lớn là đánh thức, nuôi dưỡng, mở mang cái bản tính tốt của con người, cái thiên lương nhân loại
Nước non nặng một lời thề
Nước đi đi mãi không về cùng non
Nhớ lời nguyện nước thề non
Nước đi chưa lại non còn đứng không
Non cao những ngóng cùng trông
Suối khô dòng lệ chờ mong tháng ngày
Nước non, non non nước nước, hai tiếng ấy lấp lánh như châu như ngọc, rực rỡ như gấm như vóc đã làm hàng triệu con tim người dân Việt rung cảm trong suốt gần một thế kỷ đã qua và sẽ còn rung cảm mãi mãi chừng nào còn non còn nước, còn nước còn non, không thể chia tách ra được.
Danh sĩ thi nhân Tản Đà một đời “Trần gian thước đất cũng không có”, sống nghèo khổ trong cảnh “ Văn chương hạ giới rẻ như bèo” mà nói về “nước non” bằng cả một trái tim tuệ giác cao đẹp nhường ấy!
Nhưng ngày nay, ông nhà văn “Tất nhiên rồi”, tóc đen mượt, da dẻ hồng hào, trẻ khỏe như hồi hơn bốn chục thì lại để đời với câu nghe gai bẩn cả tai: “ nước non là cái đéo gì đâu em”! Đúng là một bạn văn thuộc “phường túi áo giá cơm”, mặt Phật tâm xà trăm phần trăm!
*
Nhớ “Thề non nước” của cụ Tản Đà lại lan man nhớ tới buổi “Hầu trời” cũng nức danh của cụ. Bài thơ có một khổ tuyệt thú vị là sau khi nghe Thiên Tào thưa trình Thượng đế rằng:
– “Bẩm quả có tên Nguyễn Khắc Hiếu
Đày xuống hạ giới vì tội ngông”.
Thì Trời vội phân trần với Người – Nhà thơ Tản Đà Nguyễn Khắc Hiếu một cách thân tình như bầu bạn:
Trời rằng: “Không phải là trời đày,
Trời định sai con một việc này
Là việc “thiên lương” của nhân loại,
Cho con xuống thuật cùng đời hay”.
Nay, thấy ông “Tất nhiên rồi” đạp trên vai bạn để lấy điểm lãnh đạo: “ tôi thấy chúng ta hơi tả khuynh, cần phải làm mạnh, xiết chặt vào, để mấy ông nhà văn nói năng văng mạng, vô chính trị là không có được. Có ông nhà văn tài cũng có một chút nhưng huếnh lên, lại bị bọn xấu xúi dục, làm bờ lóc bờ leo nói xấu chế độ không ra làm sao, rất đáng xấu hổ.”
Chợt nghĩ, nếu Nguyễn Quang Lập được lên hầu trời, chắc chắn Thượng đế cũng sẽ phân trần với bọ một cách thân tình như bầu bạn:
Trời rằng: “Không phải là trời đày,
Trời định sai con một việc này
Là việc “thiên lương” của nhân loại,
Cho con MỞ BLOG cùng đời hay”.
Bởi lẽ, đã đến lúc không có chỗ đứng cho những thằng bạn văn chống tiêu cực để kiếm ăn, chửi bạn để lấy điểm lãnh đạo. Đã đến lúc không đùa được nữa trước văn chương, khi văn chương nghệ thuật được cả Trời và Người giao cho cái việc cực lớn là đánh thức, nuôi dưỡng, mở mang cái bản tính tốt của con người, cái thiên lương nhân loại.