RỪNG XÀ NU

Trong sổ nghỉ hưu của mình ghi nhận 41 năm 7 tháng công tác. Vậy là mình có trên 40 năm làm nghề GODAUTRE. Trong hơn 40 năm ấy thì trên 30 năm mình dạy lớp cuối cấp 2, hồi đầu là lớp 7, sau là lớp 9. Chương trình Ngữ Văn ở lớp này có bài trích giảng RỪNG XÀ NU. Phải nói là khi giảng dạy bài này, mình rất có hứng thú và thấy học sinh năm nào, các em cũng thích học bài văn này. Cả thầy và trò đều không thể lướt qua, “cưỡi ngựa xem hoa” mà say sưa nghiền ngẫm từng chi tiết, hình ảnh, câu văn.

Rừng xà nu là một truyện ngắn của Nguyễn Trung Thành (bút danh của nhà văn Nguyên Ngọc), được viết năm 1965. Trong tác phẩm, với hình tượng cây xà nu và những "anh hùng dân tộc" ở làng Xô Man trong thời chiến tranh Việt Nam, Nguyễn Trung Thành đã làm nổi rõ khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn, đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam giai đoạn 1945-1979.

Tuy thầy hứng thủ giảng dạy và trò say mê tiếp thu nhưng thật lòng cả thầy và trò đều không biết cây xà nu nó ra sao mà sách cũng không có ghi chú giải thích nên cứ đọc văn mà tưởng tượng ra thôi. Nay nhờ có internet mới biết:
Cây xà nu trong truyện ngắn Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành thực chất là cây thông ba lá, xà nu cũng như tên làng Xô Man trong tác phẩm đều là tên gọi do tác giả hư cấu ra. Nguyên mẫu ngoài đời thực của làng Xô Man trong truyện ngắn Rừng xà nu là một ngôi làng của người Giẻ Triêng có tên là làng Xốp Dùi. Nhựa cây thông ba lá được người Giẻ Triêng dùng để đốt thắp sáng vào ban đêm. Trong tiếng Giẻ Triêng cây thông ba lá được gọi là loong rúh. 
Người dân của làng Xốp Dùi xưa đã thay đổi chỗ ở nhiều lần, hiện nay họ định cư tại làng Xốp Nghét, xã Xốp, huyện Đắk Glei, tỉnh Kon Tum.
  
Những tiết học  trích giảng Rừng xà nu ấy để lại ấn tượng sâu sắc nhất trong thầy và trò là hình ảnh cây xà nu mở đầu câu chuyện:

Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc. Chúng nó bắn, đã thành lệ, mỗi ngày hai lần, buổi sáng sớm và xế chiều, hoặc đứng bóng và xẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy. Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh nắng gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quện thành từng cục máu lớn.

Hôm nay, nghe tin đại tá nhà văn quân đội Nguyên Ngọc ra tuyên bố từ bỏ ĐCSVN

Trong tuyên bố, Nguyên Ngọc nêu rõ lý do từ bỏ đảng: sự kiện Ủy ban Kiểm tra TW đảng đòi kỷ luật PGS-TSKH Chu Hảo - một trí thức lớn, tâm huyết khai dân trí, một người bạn - đồng chí - đồng hành lâu năm của anh, là giọt nước tràn ly cho ý định ấp ủ từ mấy thập niên qua, khi càng ngày càng nhận rõ chân tướng phản bội lý tưởng ban đầu, ngày càng phản dân hại nước của những người đang quyết định và lèo lái ĐCSVN, giam hãm đất nước, bỏ tù nhân dân. Tuyên bố công khai bỏ đảng, Nguyên Ngọc muốn bày tỏ thái độ sát cánh cùng Chu Hảo, hiên ngang đương đầu với cuộc "tuyên chiến với giới trí thức" (lời PGS-TS Hoàng Dũng) của ĐCSVN.

Vô cùng cảm phục nhà văn Nguyên Ngọc ở tuổi 86, với 62 năm tuổi đảng tư duy thâm trầm, sắc bén, tinh tế và nhân cách của nhà văn, dịch giả, nhà văn hóa trải bao thăng trầm, từng khẳng khái khước từ Giải thưởng Văn học nghệ thuật Hồ Chí Minh 2011, nay lại quyết định công khai từ bỏ ĐCSVN. 

Một cây xà nu trong những rừng xà nu nối tiếp chạy đến chân trời.