NGÔI SAO
Dạo ấy vào mùa thu, giữa những ngày tựu trường sôi mổi, bà giáo Dương nhân được phép về hưu trí. Tuy đã đến tuổi sáu mươi nhưng bà giáo Dương chưa bao giờ nghĩ đến cái ngày nghỉ việc của đời mình. Bởi vậy lòng bà xốn xang khi cầm tờ giấy phép. bà đã nói với Ban giam hiệu nhà trường: “Ước gì tôi được dạy học cho đến khi không cầm nổi viên phấn trắng nữa mới thôi.” Nhưng thầy hiệu trưởng trẻ, cái anh chàng học trò cũ của bà thì cứ vui vẻ bảo:
- - Không được đâu , mẹ ạ. Tuổi già của mẹ nó sẽ “ Kiên “ đấy!
Thế là bà giáo Dương đành phải giã từ mái trường thân yêu và cái thành phố Cảng suốt ngày ồn ào tiếng xe, tiếng máy và rộn rã tiếng còi tàu, cái thành phố mà bà đã say sưa làm việc trong hai chục năm ròng rã để đưa tuổi già của mình về cái thị trấn quê hương nhỏ bé này. Trước hôm ra đi, bà giáo Dương thức một đêm trắng dạo quanh thành phố. Bà tần ngần mãi bên cổng ngôi trường cũ vào lúc nửa đêm, nhìn mãi các khung cửa sổ sơn xanh của các lớp học và hít thật sâu vào lồng ngực của mình cái làn hơi dịu dàng đầm ấm kỳ lạ mà chỉ riêng bà mới cảm thấy, Sau dó, lúc còn mờ hơi sương, bà bước chân lên tàu với một thoáng buồn man mác :” Bây giờ mình đã thành một thứ đồ cổ rồi !”
Và rồi ngày ngày trôi qua, bà giáo Dương cứ nén lòng mình trong nỗi buồn thầm ấy. Sáng sáng, bà dậy sớm, mở tung cửa sổ cho không khí và ánh ban mai tràn vào buồng, tưới tắm cho mấy chậu hoa, chăm chút đứa cháu ngoại duy nhất của mình trước khi mẹ nó bế nó đi nhà trẻ, rồi bà chống cây gậy trúc dạo gót tới ngôi trường nhỏ ở cuối thị trấn, ngắm lũ trẻ ríu rít đi học xong lại trở về ngồi trầm tư trước những những cột báo dài đầy tin tức mới.. Đôi khi tuổi thanh xuân sôi nổi lại trào dâng trong lòng bà như một đơt sòng ngầm, đó là lúc bà nhận được tin ngành giáo dục của ình vừa có một thành tựu mới. Nhưng những giây phút ấy như những tia nắng chiều hôm, chỉ bừng lên đôi chút rồi lại tắt ngay cho cái ráng chiều mờ nhạt. Và lòng buồn, bà nghĩ :”Người ta sẽ quên dần mình đi....”
Một buổi chiều, người đưa thư đem đến cho bà giáo Dương một tờ giấy mời đi dự biểu diễn ca nhạc. Từ độ về thị trấn ở, thi thoảng lại có một tấm giấy mời như vây do công đoàn giáo dục thị trấn gửi tới. Mặc dù chưa dạy học ở thị trấn một ngày nào nhưng bà giáo Dương vẫn được ngành giáo dục ở đây coi như người nhà. Người ta trọng bà vì cái tuổi già va vì cái gánh thời gian trên 40 năm đẹp đẽ bà đã hiến đâng cho nghề dạy trẻ. Nhưng hôm nay, khi mở tờ giấy mời ra, bà giáo Dương rất ngạc nhiên thấy cái dấu đỏ ở phía dưới không mang tên Công đoàn giáo dục thị trấn mà lại là “Đoàn ca nhạc Trẻ”. Một sự nhầm lẫn chăng? Bà chau mày tự hỏi và xem lại tên người được mời. Không thể có sự nhầm lẫn được. Trước mắt ông nổi bật một dòng chữ viết tay trang trong :” Cụ giáo Hòang Dương”. Lạ nhỉ! Nhưng người đưa thư đã đi xa rồi, chẳng thể hỏi thêm bác ta một điều gì được nữa.
Buổi tối, bà giáo Dương là người đến đúng giờ nhất. Bà vừa ngồi vào ghế của mình thì buổi hòa nhạc bắt đầu. Người ta đơn ca, song ca, hợp ca và hòa tấu rất nhiều bản nhạc. Tất cả các tiết mục đều ca ngợi tuổi trẻ và cuộc sống mới thu hut niềm say mê của mọi người. Bà giáo Dương cũng rất thich nhưng vẫn cảm thấy như còn thiếu một cái gì đó. Mãi khi người ta giới thiệu tiết mục cuối cùng :” Độc tấu vi ô lông bản nhạc Bầy chim non” thì bà bông bật nhích dậy như đón lấy một cái gì đã từng chờ đợi lâu lắm. Đôi mắt bà thoáng ánh lên sau làn kính trắng. Phải, từ xa xưa lắm, bà đã từng mơ có được một cây đàn vĩ cầm nhưng rồi chẳng bao giờ sắm nổi....
Người biểu diễn đã ra sân khấu. Bà giáo Dương ngắm nhìn cây đàn trong tay người đó, chờ đợi. Tiếng đàn cất lên. Dòng nhạc thì thầm, nhẹ nhàng và trong sáng dần như màn trời đang về sáng, rồi thánh thót ngân lên như những giọt sương mai trong vắt đang long lanh rơi trên các ngọn cỏ nom xanh mượt mà và nghe đâu đó có tiếng một bầy chim non vừa thức dậy, chiêm chiếp rồi riu rít ùa bay lên. Bà giáo Dương mỉm cười và thả hồn mình bay theo tiếng chim. Bà tưởng như thấy mình đang đi giữa một bầy trẻ thơ đang hớn hở trên con đường đến trường trong khi tiếng nhac mỗi lúc một vui hơn, ròn hơn và rồi ngừng lại.
Đem biểu diễn đã tan. Mọi người vỗ tay ran lên và kéo nhau ra về. Chỉ riêng bà giáo Dương vẫn còn đắm hồn mình trong hàng ghế. Bà thấy bản nhạc như còn ngắn quá. Và có lẽ không ai hiểu nổi tâm hồn ông lúc này...
- - Chào cô ạ!
Có tiếng ai chào ở phía sau khiến bà giáo Dương bât đứng lên và quay lại. Trước mặt bà là người biểu diễn bản nhạc ‘Bầy chim non”. Đó là một thanh niên chừng ngoài ba mươi tuổi, dáng người mảnh khảnh với khuôn mặt thanh tú và đôi mắt ánh lên những tia nông hậu. Bà giáo Dương cúi đầu đáp lễ :
- - À , đồng chí nhạc sĩ! Đồng chí vừa chơi bản nhac “ Bầy chim non “ hay lắm. Chỉ tiếc nó hơi ngắn một chút !
Người thanh niên cất chiếc mũ vải xuống bàn tay và nói :
- Thưa cô, con là học trò cũ của cô đây, Nhưng chắc cô không còn nhận ra con là ai?
Bà giáo Dương dồn hết cả trí nhớ về người đó nhưng quả thật bà không phát hiện ra một dấu hiệu quen thuộc nào cả. Ông nói :
- - Vinh hạnh cho tôi quá ! Nhưng xin lỗi đồng chí, trí nhớ tôi mụ mị quá mất rồi !
- Con là Sơn Minh thầy ạ !- Người thanh niên nói.
- A, Sơn Minh ! – Bà giáo Dương thầm kêu lên và nhìn thẳng vào gương mặt trẻ trung của người nghệ sĩ một giây lâu rồi gật gù nói tiếp - Nói đến tên thì tôi nhớ ra ngay . Hơn hai mươi năm rồi còn gì nữa....Quí hóa quá !
- Vâng, thưa cô hồi ấy là năm...
- Phải, ngày ấy em chưa đầy 10 tuổi – Bà giáo Dương không gọi người học trò cũ là “ đồng chí “ nữa mà thay bằng từ “em “ rất thân thương – Em học rất chăm chỉ và có giọng hát rất hay. Bây giờ em đã thành nghệ sĩ giỏi rồi. Cô mừng cho em.
Nghe giọng nói nhe và trầm ấm của cô giáo cũ, đôi mắt Sơn Minh lấp lánh biết bao niềm cảm xúc :
- - Con vần hằng nhớ về cô. Kỉ niệm đẹp nhất đối với tuổi học sinh của con là cái năm con được học cô. Nhờ cô mà con biết chữ, biết yêu âm nhạc và biết mơ ước trở thành nhạc sĩ. Con còn nhớ những mẩu chuyện co kể về cuộc đời và tài năng của các danh nhân thế giới, trong đó đậm nét nhất đối với con là cuộc đời của các nhạc sĩ thiên tài. Và cho đến nay, con vẫn còn nhớ cả giọng hát trầm, rất ấm của cô trong những giờ vui chơi sinh hoạt lớp !
Sơn Minh nói một hơi dài trong dòng hồi tưởng khiến bà giáo Dương lặng đi vì xúc động. Bà chớp mắt nhìn anh và thấy anh nhỏ lại như một cậu bé lên chín lên mười thuở nào. Trong cùng lúc, cả hai thầy trò cùng đưa kí ức trở về với quãng thời gian xưa cũ...
Hồi ấy, cả nước vừa mới qua cuộc chiến
tranh chống Mỹ xâm lược. Bà giáo Dương từ miền núi được điều về thành phố Cảng.
Người ta cử bà về dạy ở một khu phố thợ. Ở đấy, trước kia có một ngôi trường
nhỏ đã bị bom đạn của giặc phá trụi, nay đang được dọn dẹp để xây dựng lại. Bởi
vậy, thầy trò phải học tạm trong dãy nhà vách tre nứa, mái lợp giấy dầu nhỏ thấp
lè tè, bốn mùa thiếu ánh sáng. Sơn minh, một cậu bé gần 10 tuổi mới bắt đầu đọc
cuốn sách lớp Một, chữ to nhưng tỏ ra rất
ham học và thường hay hát trước tập thể . Vốn có chút kiến thức âm nhạc và đã
qua một tuổi thơ yêu ca nhạc, bà giáo Dương rất quý cậu học trò có giọng hát
hồn nhiên trong sáng đó. Sơn Minh thường lấy ống bơ sữa bò và cái cần que tre
lám giả một cây đàn rồi lấy giây điện nhỏ buộc vào mang ra gẩy trông rát ngộ
nghĩnh. Giờ học, cậu cất đàn trong ngăn bàn để nghe thầy dạy. giờ chơi, cậu mới
đem đàn ra vừa gẩy vừa hát. Cả lớp xúm lại cùng hát theo làm cho bầu không khí
quanh ngôi trường nhỏ vui tươi, náo nức hẳn lên. Cô giáo Dương nhìn lũ học
trò nghèo của mình, vừa cảm động vùa thấy tâm hồn mình trẻ lai. Cô ngắm Sơn
Minh gảy đàn và không khỏi nghĩ tới chiêc vĩ cầm mơ ước của mình. Nhưng cái thời
của thầy là trọn một thời gian khổ. Còn lũ trẻ và Sơn Minh thì sao? Thì chúng
đang bắt đầu một cuộc sống đầy hi vọng đấy thôi! Nghĩ thế, cô lại thêm nỗ lực
dạy lũ trẻ. Riêng với Sơn Minh, cô luôn tìm cách thắp sáng ước mơ trở thành
nhạc sĩ trong tâm hồn cậu.
Năm sau, Sơn Minh theo gia đình vào khu Kinh tế mới ở miền Nam. Cô giáo Dương cùng các đồng nghiệp bị cuốn hút miệt mài vào việc xây dựng ngôi trường mới ở khu phố chợ trở thành trường tiên tiến. Rồi trường cô được chuyển thành trường cáp 1, 2 và cô cũng được lên dạy cấp hai ở ngôi trường đó cho đến ngày cô về hưu. Hình ảnh cậu học trò đó mỗi năm mỗi dần xa trong cô.
- - Ngần ấy nawmem sống ra sao? – Bà giáo Dương chợt khẽ hỏi khiến Sơn Minh cũng bừng tỉnh lại. Anh trả lời cô có phần bẽn lẽn của con trẻ:
- - Học xong cấp Một, con dược tuyển vào một trường nhạc. Sau đó con theo đoàn đi biểu diễn ở nhiều nơi rồi được cử đi học thêm ở nước ngoài. Con có lỗi là đã không thư từ liên lạc gì với thầy.
- - Có phải chính em đã mời tôi dự buổi ca nhạc nay không?
- - Thưa cô, vâng ạ! – Sơn Minh nhỏ nhẹ trả lời
- - Sao em lại biết tôi đã về đây nhỉ?
- Thưa cô, tuần trước đoàn con ra thành phố Cảng biểu diễn. Con tìm đến nơi học cũ và được biết cô đã về nghỉ hưu ở thị trấn quê hương. May mắn sao, thị trấn này cũng mời đoàn con về biểu diễn. Hôm qua, chúng con mới về tới phòng văn hóa, con có hỏi thăm tin về cô và được một người ở bên phòng giáo dục cho biết. Lẽ ra con phải tìm gặp cô nhưng việc tổ chức biểu diễn bận rộn quá nên con đành phải xin một tấm giáy mời và nhờ gửi đi với đầy lòng hi vọng sẽ gặp cô. Trong buổi biểu diễn con có chú ý tiim cô và con vô cùng sung sướng khi nhận ra cô có mặt ở hàng ghế đầu.
Đêm ấy, cô trò họ ngồi mãi bên nhau trong ngôi nhà nhỏ ở cuối thị trấn. Khi chia tay, sơn Minh vừa buồn vừa thắm thiết nắm chặt tay cô và nói:
- - Sớm mai, con lại lên đường. Kinh chúc cô ở lại mạnh khỏe. Con không có gì để tặng cô ngoài tấm lòng kính yêu và biết ơn của con. Con mong sẽ có nhiều dịp nữa được biểu diễn âm nhạc ở đây...
- Người học trò cũ không nói hết lời, Và bà giáo già nhớ mãi câu nói ấy...
Nhưng rồi một tháng trôi qua, hai tháng, rồi ba tháng...Cái thị trấn nhỏ bé vẫn thu mình lại, sông yên tĩnh trên khúc sông nguyên sơ của con sông rừng vắng lặng mà ông giáo Dương vẫn không hề có một chút tăm hơi nào về người học trò cũ ấy. Nỗi buồn của một bà giáo già về hưu lại thầm trỗi lên xao xác dày vò bà...
Thế rồi mùa xuân đưa bà giáo Dương lên cái tuổi “ Xưa nay hiếm “ cũng đã qua. Bây giờ người ta đã gọi bà là “Cụ giao Dương “. Sau những ngày mưa phùn ẩm ươt, cái thị trấn bé nhỏ vừa bắt đầu được sưởi những tia nắng hồng chớm hạ thì cụ giáo Dương nhân được thư mời về trường cũ dự lễ đón nhận Huân chương lao đông hạng Ba do Nhà nước trao tặng, Cụ đọc bức thư đến mấy lần, lòng nao nao vui buồn lẫn lộn lần nhớ lại hình ảnh ngôi trường đã in dấu vết về đời dạy học của mình trong suốt hơn hai mươi năm về cuối. Từ trong đổ nát của chiến tranh, từ trong sình lầy và than bụi của xóm thợ nghèo khổ đã từng ngày từng năm vươn lên trở thành một đóa sen hồng hôm nay, mà ít nhiều cụ cũng đã có đôi chút công lao, và nó cũng còn nhớ đến cụ. Cụ bồi hồi gấp bức thư lại cẩn thân và cất vào túi áo ngực.
Vì trễ tàu, cụ giáo Dương về tói trường cũ lúc trời vừa sập tối. Không kịp dự lễ hội buổi chiều, cụ vô cùng đau khổ cảm thấy như mất đi một phần thưởng tinh thần cao quý thiêng liêng. Nhưng bù lại, cụ được ban tổ chức đón tiếp rất chân tình và thông cảm. Người ta mời cụ ăn cơm ngay để kịp dự buổi liên hoan văn nghệ của nhà trường.
Cụ giáo Dương được mời ngồi ở hàng ghế danh dự trong hội trường. Xem các thầy cô giáo trẻ và các cháu học sinh nhỏ múa hát, cụ chợt nhớ tới bản nhac “ Bầy chim non “ đã nghe năm nọ. Bất giác cụ nhớ tới Son Minh rồi tới bao cánh chim non đã bay qua trong đời cụ. Và cứ thế, cụ để tâm hồn chơi vơi theo tiếng đàn, tiếng hát rộn rã trên sân khấu như đuổi theo những cánh chim bay...
Buổi biểu diễn liên hoan sắp hết. Một em học sinh lên giới thiêu tiết mục cuối cùng mới làm cụ giáo Dương bừng tỉnh lại. Bấy giờ tấm màn sân khấu đã mở trong ánh đèn sáng rực làm nổi bật một dàn hợp xướng trẻ thơ. Các em tai đều mặc quần xanh áo trắng; các em gái dều bận váy liền áo màu hồng. Tất cả đều đeo khăn quàng đỏ và trên ngục đều đính một ngôi sao vàng lấp lánh. Phía trước dàn hợp ca là một dàn nhạc tí hon, các nhạc công đều khoảng trên dưới mười tuổi với những khuôn mặt rạng rỡ như những tiên đồng ngọc nữ trong chuyên cổ. Dàn nhac xem ra cũng có đầy đủ các loại đàn. Một tiết mục đặc săc đây, cụ giáo Dương thầm nghĩ thế!
Em bé gái giới thiệu chương trình lại bước ra sân khấu:
- - Em xin giới thiệu, ban ca nhạc nhà trường trình bầy bản hợp xướng “ Ngôi sao “, nhạc và lời của Sơn Minh, do tác giả chỉ huy.
Sơn Minh ư? Cụ giáo Dương chợt giật mình. Không, chắc là một người nào đó thôi. Nhưng nhạc trưởng đã kia rồi, người học trò cũ của cụ. Anh ta bước lên phía trước lễ đài, vẫn dáng người mảnh khảnh và thanh tú với đôi mắt trẻ trung tươi cười lấp janhs.Anh cũng vận quần xanh áo trắng, giản dị như một học sinh lớn tuổi điềm đạm nhưng trân trọng cúi chào mọi người. Một tràng vỗ tay vang dậy hội trường. Sơn Minh mỉm cười đua mắt lướt nhanh một lượt trên hàng ghế đầu rồi đọng lại giây lâu ở khuôn mặt đôn hậu của cụ giáo Dương. Bằng một giọng chân thành và xúc cảm, anh nói:
- - Xin kính tặng bản hợp xướng “ Ngôi sao “ tới tất cả các thầy cô và các em học sinh của nhà trương. Và riêng chân thành tặng cụ Hoàng Dương, người thầy đầu tiên của tôi, người đã gieo nguồn ánh sáng và dạy tôi biết mơ ước từ tuổi còn thơ, người đang ngồi trước mặt chúng ta, trong hàng ghế danh dự của hội trường.
Lại một tràng pháo tay vang lên. Cả ngàn con mắt đổ dồn về phía cụ giáo Dương. Ở các hàng ghế cuối, các em đứng nhôm cả lên để nhìn. Không kịp nghĩ ngợi gì, cụ giáo Dương bật đứng lên để cám ơn đáp lễ rồi lại mỉm cười ngồi xuống.
Bản hợp xướng bắt đầu.
Đèn trong hội trường tắtđi. Sân khấu hiện lên trong ánh sáng màu lam tím. Mọt khúc nhạc nhẹ dạo lên, tiếng nhạc thì thầm dày đặc như tiếng động âm thầm của đêm khuya vắng lặng. Xa xa bỗng vẳng lên tiếng hát cao vút của một bè nữ, tiếng hát trong và nhỏ như một tia sáng như dội xuống từ trời cao. Lát sau, một tia sáng lung linh chiếu rọi giữa gó trời tím sẫm. Lời ca hạ xuống êm đềm dìu dặt. Tiếng thuyết minh trầm ấm:
- " Đêm đêm, khi nhìn trời cao bao la. Vạn vật chìm đắm say sưa trong giấc mơ. Chỉ còn một ngôi sao sáng thức giấc...
Một tiếng động vang lên. Một luồng ánh sáng từ cửa sổ một căn nhà nhỏ hắt ra. Ánh đèn hòa trong ánh sao làm loãng cả màn đêm dày tím. Tiếng ca chợt ngừng lại cho một khúc nhạc mạnh trào cuộn như dấu hiệu một cơn bão đang đến. Ánh sao vụt tắt ngấm trên bầu tròi. Chỉ còn ánh đèn chao đi chao lại. Tiếng hát cât lên rắn giỏi hòa ca giọng nam và giọng nữ.
Gió nổi dậy. Bão gầm lên. Gió bão dìm tắt ngôi sao trên trời cao vòi vọi. Nhưng trong căn phòng nhỏ bé, ánh đèn vẫn bừng lên sáng rọi. Nơi đó, thầy giáo chúng ta vẫn thức giấc và đang thi sức cùng ngôi sao...
Dòng nhạc bây giờ rít lên cuồn cuộn. bầu trời mỗi lúc một tối thêm làm cho ánh đèn mỗi lúc một sáng hơn, lung linh rực rỡ hơn trong giông tố. Lời ca trang trọng và thành kính.
- Thầy cô chúng ta đó. Ngôi sao sáng nhất trong tâm hồn chúng ta. Mắt thầy ngời trên trang vở mới. Tất cả vì tương lai trí tuệ của chúng ta.
Trong tiếng hát ngợi ca trang nhã, ánh đèn chói lọi hơn bao giờ hết. Khúc nhạc bắt đầu chuyển mình êm dịu đần dần trở lại rồi nhẹ êm như hơi gió sớm lướt trên những nhánh non tơ ngoài đồng nội . Từ trời cao, ngôi sao nhỏ bé xuất hiện trở lại, hắt tia sáng yếu ớt xuống hòa tan vào ánh sáng của ngọn đèn. Và bây giờ khúc nhạc bật lên tưng bừng như khắp đó đây. Vạn vật đang chơi dâng chơi một vũ khúc tươi vui. Toàn ban đồng ca rộn lên giai diệu hành khúc náo nức tựa trăm ngàn tiếng hót của bầy non đang ríu rít chào buổi sớm. Ánh sáng rạng lên rồi chan hòa như ánh mặt trời.
Đêm biểu diễn kết thúc.
Mọi người ùa cả ra sân để dự lử trại. Sơn Minh xuống tìm cụ giáo Dương, đỡ cụ đứng lên, dắt tay cụ chậm rãi nối theo dòng người. Giữa sân trường, ai đó đã đốt lên lửa sum họp. Ngọn lửa hồng rộng dần, lớn dần rồi phừng nhướn lên như vươn tới tận trời xanh và không bao giờ tắt.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét